Kunstenaars over hun voorbereiding op Lucas: she/her: Sabine Charles

24 okt 2024

tekst: Saskia Lensink

Tijdens de expositie “LUCAS (she/her)” laten kunstenaars zich inspireren door kunstenaressen van Sint Lucas om kunstwerken te maken over identiteit. Tijdens de ateliers, die ter voorbereiding op de expositie georganiseerd zijn, bleek dat iedereen op een andere manier invulling geeft aan dit thema. Saskia Lensink interviewt drie kunstenaars die vertellen hoe hun kunstwerk tot stand gekomen is.

Sabine Charles: Bepaal op haar checkpoint jouw identiteit
Sabine Charles maakt mixed media en installatiekunst. Het thema Lucas: she/her inspireert haar om werk te maken over identiteit, waar je aan de ene kant van het spectrum de vrouw hebt en andere kant een man en alle variaties ertussen. Ze pleit ervoor dat iedereen moet kunnen zijn wie hij, zij, hen, die is. Dit begint volgens haar met een realisatie wat je identiteit is. Hiervoor maakt ze een checkpoint waar je als bezoeker kan plaatsnemen waar je in contact kunt komen met jouw eigen identiteit.


Sabine aan het werk

Sabine spreek ik maandag 7 oktober 2024 via Teams. 

Maakproces
Hoe is jouw maakproces gegaan en ben je klaar?
“Ik ben nog niet helemaal klaar. Ik had al dingen gemaakt en toen kwam het thema. Toen was ik even in de weerstand en dacht pff… wat nu, maar daarna heb ik me aangepast. Sommige werken die ik aan het maken was pasten in het thema en kon ik aanpassen. Bij mij ontstaat een kunstwerk altijd uit het kunstwerk dat ik eerder heb gedaan. Dat waren in dit geval de Knights. Het thema was identiteit en als subthema was het she/her. Ik weet het niet helemaal. Werk ontstaat bij mij gevoelsmatig. Ik vind she/her te beperkend. 

Identiteit is een breder begrip. Het gaat om hij, zij en hen. Je hebt aan de ene kant van het spectrum de vrouw en aan de andere kant de man en er zit een heel stuk tussen. Toen ik dat bedacht werd ik enthousiast. En dat moet ik dan vertalen naar mijn soort werk. Ik ben nu bezig met parallelle werelden, waarin robots een rol spelen. Machines spelen een grote rol in mijn werk. Mensen en machines vergroeien. En toen had ik meteen een beeld wat ik ging maken.

In mijn hoofd en schetsend is er een beeld ontstaan van het werk. Ik wilde een persoon op een stoel maken. Maar toen in een nacht – in de nacht heb ik vaak heldere momenten – dacht ik: Waarom ga ik een personage op een stoel maken als ik een stoel kan maken? Ik heb geleerd te luisteren naar wat ik maak en mijn gedachten daar zo min mogelijk tussen te laten komen. Daarom heb ik besloten de personage los te laten en een stoel te gaan maken. Inmiddels is de stoel geen stoel meer, maar een checkpoint. Op deze checkpoint kan je plaatsnemen om te reflecteren op wie je bent. In de buurt van de stoel moeten de wachters of toezichthouders zijn. Dit is werk dat ik eerder gemaakt heb van papier, aquarel, inkt en metaaldraad. De toezichthouders moeten daar in de buurt zijn om de persoon te omarmen. Je krijgt een koptelefoon op waarbij een stem tegen jou spreekt. Daardoor ga je naar binnen met je aandacht.”

Identiteit
Is genderidentiteit belangrijk voor jou persoonlijk of neem je het waar en wil je er daarom een werk over maken?
“Ik vind het niet belangrijk. Net als de meeste mensen heb ik in mijn tiener jaren onderzoek naar mijn identiteit gedaan. Ik ben een hetero cisvrouw, maar ik kan ook verliefd worden op vrouwen. Platonisch. Voor mij persoonlijk is gender geen issue, maar ik vind het belangrijk dat iedereen mag zijn wie hij, zij, hen is. Ik vond dat we op deze goede weg waren, en nu is er een soort terugslag merkbaar. De weerstand tegen de mensen, die zich in het midden spectrum bevinden, is groter geworden. Dat vind ik heel onprettig en in die zin ben ik ermee bezig.”

Maar mensen moeten toch ook op andere gebieden dan gender zichzelf kunnen zijn?
Sabine knikt en zegt: “Natuurlijk. Het kan op een heleboel vlakken spelen. Mensen hebben kaders nodig om te bepalen wie ze zijn. In feite is identiteit heel open en groot, maar die ruimte vinden mensen beangstigend en dan gaan mensen hun identiteit inkaderen. Je kan bijvoorbeeld zeggen: “Ik ben een Ajaxfan.” Dat geeft je een prettig gevoel. Je weet wie je bent, maar je bent dat niet. Je hangt het aan, je gelooft dat dat je identiteit bepaalt. Als je doodgaat, blijkt dat je dat niet bent. Je bent meer dan dat.”

Subthema she/her
Hoe heb je een link gevonden naar het subthema she/her; welke kunstenares heeft jou geïnspireerd tot het maken van dit werk?
“Ja, daar heb ik wel over nagedacht, ja. Vrouwen uit die tijd hadden het waarschijnlijk moeilijk. Op deze ‘struggle’ om te mogen zijn wie je bent heb ik mijn werk gebaseerd. Inmiddels komt er een terugslag. Als je ziet wat er met jongens gebeurt, die luisteren naar Andrew Tate op social media en daar leren om vrouwen te haten. Eén op de acht vrouwen wordt vermoord in huiselijke kring in Nederland. In Australië is dat één op de vier. De President van Argentinië wil abortus terugdringen. Denk aan Trump. Er is duidelijk een tegenbeweging, die tolerantie naar verschillende identiteiten van mensen tegenwerkt. Dit is een struggle voor mannen, voor vrouwen. Een struggle voor alle mensen, voor mensen die net anders zijn dan de norm. Ik wil dat mijn kunstwerk de ruimte biedt aan iedereen om een eigen identiteit te ervaren.

Wat vond je van het thema?
“Het thema riep even weerstand bij me op. Maar ik vind de ontwikkeling van mijn werk en de inspiratie, die het thema mij gegeven heeft, mooi. Ik denk dat dit idee bij mij zonder dit thema niet opgepopt was.” 

Bent u ook benieuwd naar uw identiteit? Neem tijdens de expositie Lucas: She/her op 8 tot en met 10 november 2024 plaats op de checkpoint en ontdek wie u bent!

Meer weten over wat Sabine maakt? Kijk naar haar website: https://www.sabinecharles-art.nl/.